De kiem voor de collage serie is gelegd tijdens mijn laatste verblijf in Japan – in de coronacrisis in 2020. De sociale afstandelijkheid was toen nog groter dan ik voorheen meegemaakt had. Misschien was het hoogtepunt wel een voorval bij de Ryoanji, de beroemde rotstuin in Kyoto waar ik de enige bezoeker was. Terwijl ik in stille bewondering de onmetelijke eeuwigheid probeerde te doorvoelen die deze prachtige tuin verbeeldt, raakte ik plotseling nogal ontdaan door het trage harken van een monnik die als een soort robot het eeuwenoude patroon naliep. 

Waarom werd ik niet begroet? Waarom was er geen contact tussen ons? De situatie maakte me pijnlijk bewust van hoe formeel Japanners kunnen zijn in het sociale verkeer: doen wat hoort en zoals het hoort: dat is eigenlijk het  allerbelangrijkste. Eigen gevoelens en behoeften houd je privé. 

De spanning tussen vormelijkheid en gevoel, tussen aanpassing en innerlijke vrijheid is het thema van de collages. Het is ook het kern thema van de Japanse cultuur, verwoord in de begrippen  Tatemae  建前 (= publieke facade) en Honne 本音 ( = eigen gezicht). Zoals de rijstpapieren schuifdeur toegang geeft tot een verborgen kamer, brengen de collages de twee dimensie bij elkaar. De scherpe scheiding tussen public en private is nu verdwenen. Durven loslaten geeft dan niet alleen opluchting, maar wijst ook de weg naar een diepe, meer verrijkende schoonheid.

Voor de collages zijn foto’s uit tijdschriften en fotoboeken gebruikt, en fragmenten uit bekende Japanse prenten.

The seed for the collage series was sown during my stay in Japan – during the corona crisis in 2020. Then, the social distancing was even greater than I had experienced before. A special incident was at Ryoanji, the famous rock garden in Kyoto where I was the only visitor. While I tried to sense in silent admiration the immeasurable eternity that this beautiful garden represents,          I suddenly became quite disturbed by the slow raking of a monk who followed the age-old pattern like a kind of robot. Why was no contact made between us? The situation made me painfully aware of how formal Japanese can be in social interactions: doing what is supposed to be done and as it should be done: that is actually the most important thing. You keep your own feelings and needs private.

The tension between formality and feeling, between adaptation and inner freedom is the theme of the collages. It is also the core theme of Japanese culture, expressed in the concepts of Tatemae 建前 (= public face) and Honne 本音 (= own face). The collages bring these two dimensions together, just as the rice paper sliding door gives access to a hidden room. The sharp division between public and private has now disappeared. Daring to let go not only provides relief, but also points the way to a deeper, more enriching beauty.

The collages use photos from magazines and photo albums, as well as fragments from well-known Japanese print